ग्लोबल टाइम्स तथा एजेन्सीहरू
पद सम्हालेको पाँच वर्षमा पहिलो पटक भारतीय रक्षामन्त्रीले चीनको भ्रमण गरेका छन् । चीनको शानतोङ प्रान्तस्थित छिङताओमा आयोजित शाङ्हाई सहयोग संगठन (एससीओ) रक्षामन्त्रीहरूको बैठकमा भाग लिने क्रममा भारतका रक्षामन्त्री राजनाथ सिंहले चीनको भ्रमण गरेका हुन् । यस बैठकमा सहभागी हुने क्रममा सिंहले क्षेत्रीय तथा विश्वव्यापी सुरक्षा र आतंकवादको प्रतिरोध लगायतका विषयमा छलफल गर्ने कार्यक्रम रहेको भारतीय सञ्चारमाध्यमले जनाएका छन् । बैठक जुन २५ र २६ तारिख हुनेछ ।
अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमहरुका अनुसार यस शरद ऋतुमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको एससीओ शिखर सम्मेलनमा सम्भावित भ्रमणको लागि दुवै पक्षले आधार तयार पारिरहेका छन् । एससीओ विदेशमन्त्रीहरूको बैठकको लागि भारतका विदेशमन्त्री एस.जयशंकरले पनि आगामी हप्ताहरूमा चीनको भ्रमण गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीले सोमबार बेइजिङमा भारतका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार तथा चीन-भारत सीमा मामिलाबारे विशेष प्रतिनिधि अजित डोभालसँगको भेट गरेका थिए । भेटवार्ताको प्रतिक्रियामा वाङले दुई देशबीचको सम्बन्धमा केही सकारात्मक विकास भएको र यसका लागि दुवै पक्षले सञ्चारलाई अझ बलियो बनाउने, पारस्परिक विश्वास बढाउने र र व्यावहारिक मुद्दाहरू समाधान गर्न प्रयास गर्ने बताएका थिए । उनले भने, ‘दुवै पक्षले सहयोगमा बढी ध्यान केन्द्रित गर्नुपर्छ, सबै तह र क्षेत्रहरूमा आदानप्रदानलाई बलियो बनाउनुपर्छ, र एससीओजस्ता बहुपक्षीय प्लेटफर्महरूमा एकअर्कालाई समर्थन गर्नुपर्छ।’
त्यस्तै भारतीय प्रतिनिधि डोभालले भारत बहुपक्षीय क्षेत्रमा चीनसँग सहयोग र समन्वयलाई सुदृढ पार्न इच्छुक रहेको बताउँदै एससीओको अध्यक्ष मुलुकको रूपमा सफल शिखर सम्मेलन आयोजना गर्न चीनलाई पूर्ण समर्थन गर्ने बताए । उनले भने, ‘दुवै पक्षले विभिन्न क्षेत्रमा व्यावहारिक सहयोगलाई प्रवर्द्धन गर्नुपर्छ । सीमा मुद्दाहरूलाई उचित रूपमा सम्हाल्नुपर्छ र सीमा क्षेत्रमा संयुक्त रूपमा शान्ति र शान्ति कायम गर्नुपर्छ ।
गत वर्ष कजानमा भएको ब्रिक्स शिखर सम्मेलनपछि दुवै पक्षका अधिकारीहरूबीच बारम्बार हुने अन्तरक्रिया र सञ्चारले पारस्परिक विश्वास पुनर्निर्माण गर्न थालेको प्रतिबिम्बित भएको छ । छिङ्ह्वा विश्वविद्यालयको राष्ट्रिय रणनीति संस्थानका अनुसन्धान विभागका निर्देशक छियान फङले बुधबार बताएको कुरा ग्लोबल टाइम्सले लेखेको छ।
भारतीय रक्षामन्त्री सिंहको भ्रमणले आयोजक देशको लागि समर्थनको संकेत गर्ने बताउँदै छियानले आपसी तनाव कम गर्न र चीनसँग रक्षा सम्बन्ध प्रवर्द्धन गर्ने भारतको तत्परतालाई पनि प्रदर्शन गरेको विश्लेषण गरे ।
उच्च-स्तरीय आदानप्रदानमा यो प्रवृत्तिले अन्तर्राष्ट्रिय र क्षेत्रीय गतिशीलता विकसित हुँदै गएपनि चीन-भारत सम्बन्ध सुधार गर्ने गति लचिलो रहेको संकेत गर्छ, छियानको थप टिप्पणी छ ।
सिचुआन इन्टरनेशनल स्टडिज युनिभर्सिटीको स्कूल अफ इन्टरनेशनल रिलेसन्सका प्राध्यापक लोङ सिङछुनले ग्लोबल टाइम्सलाई बताए अनुसार दुई देशबीच केही ठोस प्रगति भएपनि परिणामहरू अपेक्षाकृत सीमित छन् । उनले दुवै पक्षले सम्पर्क र सञ्चारलाई अझ बलियो बनाउनुपर्ने उल्लेख गरे।
“यदि दुवै पक्षका अधिकारीहरूले सहज रूपमा कुराकानी गर्न र धेरै व्यावहारिक मुद्दाहरू समाधान गर्न सकियो भने यसले मोदीको चीनको आधिकारिक भ्रमणको लागि मार्ग प्रशस्त गर्नेछ,” लोङले भने । दुबै देशबीच तीब्र घर्षणपछि दुई देशबीचको सम्बन्ध अब सामान्य ट्रयाकमा फर्कन प्रयासरत रहेको बुझिएको छ । मोदीले चीनको भ्रमण गर्ने वा नगर्ने भन्ने कुरा चीन-भारत सम्बन्धको दिशा अवलोकन गर्ने प्रमुख सूचक भएको पनि चिनियाँ संचारमाध्यमहरूले उल्लेख गरेका छन् ।
